Finansal Hizmetlere İlişkin Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği
Yayınlanan Resmin Gazete: 29253
Yayınlanan Tarih: 31.1.2015 00:00:00
Yayınlayan Kurum:
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerin
uygulama usul ve esaslarını düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmeleri kapsar.
(2) Bir finansal hizmetin sunulmasına ilişkin sözleşmenin, hizmet tedarikine ilişkin ilk
anlaşma ile buna bağlı ardışık işlemleri veya zaman içinde gerçekleşen aynı nitelikteki
farklı işlemleri kapsaması halinde, bu Yönetmelik hükümleri sadece ilk anlaşmaya
uygulanır.
(3) Taraflar arasında hizmet tedarikine ilişkin ilk anlaşmanın olmadığı ancak ardışık
işlemlerin veya zaman içinde aynı nitelikteki farklı işlemlerin gerçekleştiği durumlarda 5
inci madde sadece ilk işleme uygulanır. Bir yıldan daha uzun süre aynı türden işlemlerin
gerçekleştirilmemesi halinde ise sonraki ilk işlem, bunu takip edecek yeni işlemlerin ilki
sayılır ve 5 inci madde ilk işleme uygulanır.
(4) İlgili mevzuatında yer alan ön bilgilendirmeye, sözleşmenin şekli ile zorunlu içeriğine
ve sözleşmenin sona erdirilmesine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla mesafeli olarak
kurulan tüketici kredisi sözleşmelerine; 5 inci madde, 6 ncı maddenin birinci fıkrası, 7 nci
maddenin birinci fıkrası ve 14 üncü madde uygulanmaz.
(5) Bankacılık, kredi, sigorta, bireysel emeklilik ve yatırım hizmetleri ile ilgili olanlar
dışındaki ödemeler ile konut finansmanı sözleşmelerine bu Yönetmelik hükümleri
uygulanmaz.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması
Hakkında Kanunun 49 ve 84 üncü maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Finansal hizmet: Her türlü banka hizmeti, kredi, sigorta, bireysel emeklilik, yatırım ve
ödeme ile ilgili hizmetleri,
b) Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşme: Finansal hizmetlerin uzaktan
pazarlanmasına yönelik olarak kurulmuş bir sistem çerçevesinde sağlayıcı ile tüketici
arasında uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle kurulan sözleşmeleri,
c) Kalıcı veri saklayıcısı: Tüketicinin gönderdiği veya kendisine gönderilen bilgiyi, bu
bilginin amacına uygun olarak makul bir süre incelemesine elverecek şekilde
kaydedilmesini ve değiştirilmeden kopyalanmasını sağlayan ve bu bilgiye aynen
ulaşılmasına imkân veren kısa mesaj, elektronik posta, internet, disk, CD, DVD, hafıza
kartı ve benzeri her türlü araç veya ortamı,
ç) Kanun: 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunu,
d) Sağlayıcı: Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla
tüketiciye hizmet sunan ya da hizmet sunanın adına ya da hesabına hareket eden gerçek
veya tüzel kişiyi,
e) Tüketici: Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi,
f) Uzaktan iletişim aracı: Mektup, katalog, telefon, faks, radyo, televizyon, elektronik
posta mesajı, kısa mesaj, internet, ATM gibi fiziksel olarak karşı karşıya gelinmeksizin
sözleşme kurulmasına imkan veren her türlü araç veya ortamı,
g) Yan sözleşme: Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşme ile ilişkili olarak; satıcı,
sağlayıcı ya da üçüncü bir kişi tarafından sözleşme konusu mal ya da hizmete ilave olarak
tüketiciye sağlanan mal veya hizmete ilişkin sözleşmeyi,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Ön Bilgilendirme Yükümlülüğü
Ön bilgilendirme
MADDE 5 – (1) Sağlayıcının, finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmenin kurulmasına
yönelik iradesini açıklamadan önce kullanılan uzaktan iletişim aracına uygun olarak
aşağıdaki hususlarda tüketiciyi bilgilendirmesi zorunludur:
a) Sağlayıcının ve varsa temsilcisinin esas faaliyet konusu, MERSİS numarası, açık adresi,
elektronik posta adresi, telefon numarası ve varsa diğer iletişim bilgileri.
b) Finansal hizmetin tüketiciye sağlanmasında sağlayıcı ile tüketici arasında bir aracı varsa
bu aracının adı, unvanı, açık adresi ve hangi nitelikle işlem yapabilme yetkisine sahip
olduğu.
c) Finansal hizmetin temel nitelikleri.
ç) Finansal hizmetin tüm vergiler dahil toplam fiyatı, niteliği itibarıyla fiyatı önceden
hesaplanamıyorsa fiyatın hesaplanma usulü, varsa ifaya ilişkin masraflar ile bunların
önceden hesaplanamaması halinde ek masrafların ödenebileceğine ilişkin bilgiler.
d) Doğası gereği ya da gerçekleştirilecek işlemlere bağlı olarak özel bazı riskler taşıyan
veya fiyatları sağlayıcının kontrolü dışında finansal piyasadaki dalgalanmalara göre
değişen veya geçmiş verileri gelecekte oluşacak değerler için bir gösterge oluşturmayan
finansal araçların finansal hizmetlerde kullanılması halinde, bu araçlara ilişkin bilgiler.
e) Varsa tüketici tarafından ödenmesi gereken diğer vergi ve ücretlere ilişkin bilgiler.
f) Sunulan bilgilerin belirli bir süre geçerli olması halinde, bu süreye ilişkin bilgiler.
g) Ödeme ve ifaya ilişkin bilgiler ile varsa bunlara ilişkin taahhütler.
ğ) Uzaktan iletişim aracının kullanılmasına ilişkin bazı ek masrafların tüketici tarafından
karşılanacak olması halinde, bu masraflara ilişkin bilgiler.
h) Cayma hakkının kullanılma şartları, süresi, usulü, varsa tüketicinin 11 inci maddeye
göre ödemekle yükümlü olacağı meblağın hesaplanma yöntemi.
ı) Cayma bildiriminin yapılacağı açık adres, elektronik posta adresi, telefon numarası ve
varsa diğer iletişim bilgileri.
i) 13 üncü madde uyarınca cayma hakkının kullanılamadığı durumlarda; tüketicinin cayma
hakkından faydalanamayacağına ya da hangi koşullarda cayma hakkını kaybedeceğine
ilişkin bilgiler.
j) Sürekli veya düzenli aralıklarla tekrarlanan bir finansal hizmet ediminin söz konusu
olması halinde, sözleşmenin asgari süresi.
k) Tarafların, haklı sebeplerin varlığı halinde, sözleşmeyi tek taraflı feshedebileceklerine
ilişkin sözleşme şartları ve bu durumda varsa ödenmesi gereken cezai şartlar hakkında
bilgiler.
Ön bilgilendirme yöntemi
MADDE 6 – (1) Tüketicinin; finansal hizmetlerin sunulmasına ilişkin bir mesafeli
sözleşmenin kurulmasına yönelik iradesini açıklamadan önce, 5 inci maddenin birinci
fıkrasında belirtilen tüm hususlarda, kullanılan uzaktan iletişim aracına uygun olarak en az
on iki punto büyüklüğünde, açık, sade, anlaşılabilir ve okunabilir bir şekilde sağlayıcı
tarafından yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile bilgilendirilmesi zorunludur.
(2) Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmenin sesli iletişim araçları vasıtasıyla veya
sınırlı alanda ya da zamanda sunulduğu bir ortam yoluyla kurulması halinde, 5 inci
maddenin birinci fıkrasının sadece (c), (ç), (h) ve (i) bentlerinde yer alan bilgilerin bu
ortamda verilmesi yeterlidir. Ancak tüketici kredisi sözleşmelerinin bu araç veya ortamlar
yoluyla mesafeli olarak kurulması halinde, ilgili mevzuatında yer alan ön bilgilerin
tamamının, sözleşme kurulmadan makul bir süre önce yazılı olarak veya kalıcı veri
saklayıcısı ile verilmesi zorunludur.
(3) Ön bilgilendirmenin kullanılan uzaktan iletişim aracına uygun olarak ticari amaçla
yapıldığının anlaşılır olması gerekir. Sesli iletişim araçlarının kullanıldığı hallerde, sağlayıcı
ya da temsilcisi, sağlayıcının ve sesli iletişimde bulunan kişinin kimliğini, bu kişinin
sağlayıcıyla olan bağlantısına ilişkin bilgiyi ve görüşme talebinin sebebini her görüşme
başında belirtmek zorundadır.
Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşme
MADDE 7 – (1) Sağlayıcı, 5 inci maddede yer alan bilgilerin yanı sıra aşağıda belirtilen
hususları da içeren bir sözleşme düzenlemek ve bu sözleşmenin bütün şartlarını kâğıt
üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciye iletmek zorundadır:
a) Tüketicinin adı, soyadı, açık adresi, varsa elektronik posta adresi, telefon numarası ve
diğer iletişim bilgileri.
b) Tüketicilerin şikâyet ve itirazları konusundaki başvurularını tüketici mahkemesine veya
tüketici hakem heyetine yapabileceklerine dair bilgi.
c) Varsa garanti fonu ya da diğer tazminat düzenlemelerine ilişkin bilgi.
ç) Varsa tüketicilerin başvurabileceği diğer çözüm yollarına ilişkin bilgi.
d) Varsa ödeme planına ilişkin bilgi.
(2) Birinci fıkrada yer alan yükümlülük, tüketicinin sözleşmeyi kuran iradesini
yöneltmesinden önce veya tüketicinin talebi üzerine yazılı bilgilendirmeye elverişli
olmayan bir uzaktan iletişim aracı kullanılarak sözleşmenin kurulması hâlinde ise
sözleşmenin kurulmasından hemen sonra yerine getirilir.
(3) Tüketici, sözleşme ilişkisinin devam ettiği süre içinde herhangi bir ücret ödemeksizin
sözleşmenin kâğıt üzerinde yazılı bir örneğini talep edebilir. Ayrıca tüketici, finansal
hizmetin niteliğiyle bağdaşması hâlinde, kullanılan uzaktan iletişim aracını değiştirme
hakkına sahiptir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Cayma Hakkının Kullanımı ve Tarafların Yükümlülükleri
Cayma hakkı
MADDE 8 – (1) Tüketici, finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerden on dört gün
içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkına
sahiptir. Sigorta ve bireysel emekliliğe ilişkin sözleşmelerde ise cayma süresi hakkında
diğer mevzuatta yer alan tüketici lehine olan hükümler uygulanır.
(2) Cayma hakkı süresi, sözleşmenin kurulduğu tarihte başlar. Ancak sözleşmenin bütün
şartlarının kâğıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciye verildiği tarihin
sözleşmenin kurulduğu tarihten daha sonra olması durumunda, cayma hakkı süresi,
tüketicinin sözleşmenin bütün şartlarını edindiği tarihten itibaren başlar.
(3) Sağlayıcı, cayma hakkı konusunda tüketicinin bilgilendirildiğini ispat etmekle
yükümlüdür.
Cayma hakkının kullanımı
MADDE 9 – (1) Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin cayma hakkı süresi içinde,
yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile sağlayıcıya yöneltilmiş olması yeterlidir.
(2) Cayma hakkının kullanılmasında tüketici, Ek’te yer alan formu kullanabileceği gibi
cayma kararını bildiren açık bir beyanda da bulunabilir. Sağlayıcı, tüketicinin bu formu
doldurabilmesi veya cayma beyanını gönderebilmesi için internet sitesi üzerinden
seçenek de sunabilir. İnternet sitesi üzerinden tüketiciye cayma hakkı sunulması
durumunda sağlayıcı, tüketicilerin cayma taleplerinin kendisine ulaştığına ilişkin teyit
bilgisini, tüketiciye derhal iletmek zorundadır.
Sağlayıcının yükümlülükleri
MADDE 10 – (1) Sağlayıcı, cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı
tarihten itibaren otuz gün içinde, 11 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen masraf ve
bedeller hariç tüm ödemeleri tüketiciye iade etmekle yükümlüdür. Sigorta ve bireysel
emekliliğe ilişkin sözleşmelerde ise iade süresi hakkında diğer mevzuatta yer alan tüketici
lehine olan hükümler uygulanır.
(2) Sağlayıcı, birinci fıkrada belirtilen tüm geri ödemeleri, tüketicinin satın alırken
kullandığı ödeme aracına uygun bir şekilde ve tüketiciye herhangi bir masraf veya
yükümlülük getirmeden tek seferde yapmak zorundadır.
(3) Tüketicinin sözleşmenin kurulmasına dair kabul beyanı kullanılan iletişim araçlarına
uygun olarak fiziki veya elektronik ortamda tespit veya kayıt edilir. Sağlayıcı, cayma
hakkının iletilmesi ile fiziki veya elektronik ortamda yapılacak tespit veya kayıtlar için
gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.
Tüketicinin yükümlülükleri
MADDE 11 – (1) Tüketici, cayma bildirimini yönelttiği tarihten itibaren en geç otuz gün
içinde sözleşme ve yan sözleşme uyarınca ifa edilen hizmet bedelleri ile varsa bir kamu
kurum veya kuruluşuna ya da üçüncü kişilere ödenmiş olan masraflar ile mevzuat gereği
ödenmesi zorunlu olan bedelleri sağlayıcıya iade etmekle yükümlüdür. Bu süre içinde
tüketicinin gerekli iade ve ödemeleri yapmaması halinde sözleşmeden caymadığı kabul
edilir. Ödenmesi gereken bedel sözleşmede öngörülen hizmetin toplam bedeli ile
karşılaştırıldığında, hizmetin ifa edilen payına düşen miktarını aşamaz ve herhangi bir
şekilde cezai şart olarak yorumlanamaz. Bu fıkranın uygulanmasında diğer mevzuatta yer
alan tüketici lehine olan hükümler saklıdır.
(2) Tüketicinin cayma hakkını kullanması durumunda sağlayıcı, 5 inci maddenin birinci
fıkrasının (h) bendinde yer alan meblağın hesaplanma yöntemi hakkında tüketiciyi
bilgilendirdiğini ispatlayamadığı takdirde, birinci fıkrada belirtilen bedelleri talep edemez.
Cayma hakkının kullanımının yan sözleşmelere etkisi
MADDE 12 – (1) Tüketicinin cayma hakkını kullanması halinde, varsa yan sözleşme de,
herhangi bir tazminat veya cezai şart ödeme yükümlülüğü söz konusu olmaksızın sona
erer.
(2) Sağlayıcı, tüketicinin cayma hakkını kullandığını yan sözleşmenin tarafı olan üçüncü
kişiye yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile derhal bildirir.
Cayma hakkının istisnaları
MADDE 13 – (1) Tüketici, aşağıdaki sözleşmelerde cayma hakkını kullanamaz:
a) Aşağıda sayılan hususlar başta olmak üzere, bedeli finansal piyasadaki dalgalanmalara
bağlı olarak sağlayıcının kontrolü dışında değişen ve bu değişimin cayma hakkı süresi
içinde gerçekleşebildiği finansal hizmetlere ilişkin sözleşmeler:
1) Döviz işlemleri.
2) Para piyasası araçları.
3) Devredilebilir menkul kıymetler.
4) Yatırım ortaklığı payları.
5) Finansal varlıklara dayalı vadeli işlem sözleşmeleri ve eşdeğer nakdi uzlaşmaya dayalı
finansal araçlar.
6) Vadeli faiz oranı anlaşmaları.
7) Faiz, döviz ve hisse senedi swapları.
8) Opsiyon işlemleri ve eşdeğer nakdi uzlaşmaya dayalı finansal araçlar.
b) Diğer mevzuatta yer alan tüketici lehine olan hükümler saklı kalmak kaydıyla, geçerlilik
süresi bir aydan az olan seyahat, bagaj sigortası poliçeleri veya benzeri kısa süreli sigorta
poliçelerine ilişkin sözleşmeler.
c) Tüketicinin cayma hakkını kullanmasından önce, onun açık onayı üzerine taraflarca
tamamen ifa edilmiş olan sözleşmeler.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Sözleşmenin sona erdirilme yöntemi
MADDE 14 – (1) Finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmelerde, tüketicinin sözleşmeyi
sona erdirmesine yönelik talebini herhangi bir uzaktan iletişim aracıyla sağlayıcıya veya
varsa aracıya iletmesi yeterlidir.
(2) Tüketici, sözleşmeyi sona erdirmek için sözleşmenin tesis edilmesini sağlayan
yöntemden daha ağır koşullar içeren bir yöntem kullanmak zorunda bırakılamaz.
İspat yükümlülüğü ve bilgilerin saklanması
MADDE 15 – (1) Tüketicinin bu Yönetmelikte yer alan hükümler çerçevesinde
bilgilendirildiğine ilişkin ispat yükü sağlayıcıya aittir.
(2) Sağlayıcının; cayma hakkı, bilgilendirme ve diğer hususlardaki yükümlülüklerine ilişkin
bilgi ve belgeleri üç yıl boyunca saklaması zorunludur.
(3) Oluşturdukları sistem çerçevesinde, uzaktan iletişim araçlarını kullanmak veya
kullandırmak suretiyle sağlayıcı adına finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşme
kurulmasına aracılık edenler, bu Yönetmelikte yer alan hususlardan dolayı yapılan
işlemlere ilişkin kayıtları üç yıl boyunca tutmak ve istenilmesi halinde bu bilgileri ilgili
kurum, kuruluş ve tüketicilere vermekle yükümlüdür.
Telefon kullanım ücreti
MADDE 16 – (1) Kurulmuş olan sözleşmeye ilişkin olarak tüketicilerin sağlayıcı ile iletişime
geçebilmesi amacıyla, sağlayıcı tarafından bir telefon hattı tahsis edilmesi durumunda, bu
hat ile ilgili olarak sağlayıcı, olağan ücret tarifesinden daha yüksek bir tarife seçemez.
Yürürlük
MADDE 17 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinden itibaren üç ay sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 18 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Gümrük ve Ticaret Bakanı yürütür.
EK
ÖRNEK CAYMA FORMU
(Bu form, sadece sözleşmeden cayma hakkı kullanılmak istendiğinde doldurulup
gönderilecektir.)
-Kime: (Sağlayıcı tarafından doldurulacak olan bu kısımda sağlayıcının ismi, unvanı, adresi,
varsa faks numarası ve e-posta adresi yer alacaktır.)
-Bu formla aşağıdaki hizmetlerin sunulmasına ilişkin sözleşmeden cayma hakkımı
kullandığımı beyan ederim.
-İfa tarihi:
-Cayma hakkına konu hizmet:
-Tüketicinin adı soyadı:
-Tüketicinin adresi:
-Tüketicinin imzası: (Sadece kâğıt üzerinde gönderilmesi halinde)
-Tarih:
www.tsb.org.tr